Sympozjum

Fitoglosje. Relacje roślinno-ludzkie na terenach poprzemysłowych

Katowice
16-17 stycznia 2025

Akademia Sztuk Pięknych
w Katowicach
Kino, Raciborska 50

Zapisz się
- formularz
Zapraszamy Państwa na sympozjum poświęcone fitoglosjom – roślinnym modusom oddziaływania na ludzkie sposoby ekspresji. Chcielibyśmy wspólnie przemyśleć potencjał artystycznych i literackich praktyk w badaniu relacji pomiędzy roślinami a ludźmi oraz w udostępnianiu wiedzy niezbędnej do projektowania możliwych sposobów symbiotyczne- go współistnienia.

Rośliny to nieoczywiste bohaterki poprzemysłowych transformacji. Najczęściej niedostrzegane istoty w naszym otoczeniu, najcichsze sojuszniczki w przeciwdziałaniu zmianom klimatu – to one przejmują pozostawiane przez nas miejsca, wchodząc w relacje z industrialną infrastrukturą i innymi efektami ludzkich aktywności, adaptując się do warunków stwarzanych przez człowieka. Czy dałoby się zaprosić je do ludzkich sposobów ekspresji? Jakie sprzężenia mogłyby wtedy powstać? Czy sztuka i literatura może mieć realne przełożenie na ich ochronę? Jakie środki wyrazu mogłyby uchwycić zbieżności i odmienności naszych modusów istnienia?

 

Powyższe zagadnienia interesują nas zwłaszcza w kontekście terenów poprzemysłowych. Katowice, do których Państwa zapraszamy, są jednym z najważniejszychmiast regionu, który zawdzięcza swój gospodarczy rozwój i kulturową tożsamośidługiej historii wydobycia węgla oraz produkcji stali, a obecnie mierzy się z wyzwaniami związanymi z energetyczną transformacją. Na terenie Górnego Śląska znajduje się wiele nieużytków (hałd, zapadlisk, pozostałości infrastruktury przemysłowej), które gdzieniegdzie, dzięki unikalnym uwarunkowaniom wynikającym m.in. z temperatury podłoża i składu mineralnego gruntu, stają się wyjątkowymi w skali kraju siedliskami flory, w tym rzadkich okazów roślin. Kontekst ten sprzyja namysłowi nad złożonością relacji, jakie zachodzą na terenach poddanych silnej antropopresji. Stwarza również okazję do refleksji nad naszym stosunkiem do tzw.
gatunków inwazyjnych, które wykazują łatwość do zadomawiania się w miejscach o niekorzystnych dla innych roślin warunkach.

Podejmowane w ramach sympozjum tematy mogą obejmować między innymi następujące zagadnienia:
― metody badawcze oparte na sztuce (arts-based research) zorientowane na eksplorowanie, diagnozowanie i projektowanie międzygatunkowych relacji
(ze szczególnym uwzględnieniem terenów poprzemysłowych)
― badania i projekty artystyczne poświęcone relacjom pomiędzy mieszkańcami terenów poprzemysłowych i lokalną przyrodą
― artystyczne, literackie, teoretyczne konceptualizacje relacji zachodzących w silnie antropogenicznym środowisku
― praktyki artystyczne a etyka pracy z żywymi roślinami
― ekosystemowe zależności pomiędzy przyrodą a przemysłem (np. fenomen metalofitów, rzadkich okazów występujących na terenach poprzemysłowych, rozprzestrzenianie się „gatunków inwazyjnych”)

Sympozjum towarzyszyć będzie wystawa, w ramach której zestawimy wyniki naszych dotychczasowych artystyczno-literackich badań, przedsięwziętych  ramach pierwszego etapu realizacji projektu „Postindustrialny słownik roślin-no-ludzki”. Będziemy zaszczyceni, jeśli przyjmą Państwo zaproszenie do dyskusji nad zebranymi w ramach naszego projektu materiałami i podzieleniu się z nami swoimi uwagami.

Formularz

Fitoglosje. Katowice, 16-17 stycznia 2025

    Harmonogram

    Czwartek 16.01
    9.00 - 9.15

    otwarcie sympozjum

    Grzegorz Hańderek (rektor Akademii Sztuk Pięknych w Katowicach)

    Joanna Soćko (Uniwersytet Śląski)
    Paweł Szeibel (ASP Katowice)
    Joanna Zdzienicka-Obałek (ASP Katowice)

    9.15 - 10.15

    Michael Marder (University of the Basque Country, Institute for Global Reconstitution (IGRec), Berlin)
    For the Plants of a Toxic Dump: A Love Letter

    10.15 - 10.30

    przerwa kawowa

    10.30 - 11.30

    Monika Bakke (Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu)

    Plant-Mineral Affinities: The Long Ecology of Communities Larger Than Life

    11.45 - 12.45

    Franklin Ginn (University of Bristol)
    Vegetal Futures

    12.45 - 13.45

    przerwa na lunch

    13.45 - 14.45

    Mateusz Chaberski (Uniwersytet Jagielloński w Krakowie)

    Spoiling the Anthropocene Scales. What Relations Come to Matter in Post-Extractivist Landscapes

    15.00 - 16.00

    Adam Kowalski (Stowarzyszenie TURuda)
    Węglowa Atlantyda

    18.00-19.00

    Kuratorskie oprowadzanie po wystawie „Fitoglosje” / Rondo Sztuki, Rondo im. gen. Jerzego Ziętka 1
    Joanna Soćko (Uniwersytet Śląski)
    Paweł Szeibel (ASP Katowice)
    Joanna Zdzienicka-Obałek (ASP Katowice)

    Piątek 17.01
    9.30 – 11.00

    Badania artystyczne w poszukiwaniu postindustrialnych relacji roślin i ludzi

    Panel dyskusyjny z udziałem osób uczestniczących w wystawie

    (Aleksandra Krysińska, Paweł Sobczak, Paulina Walczak-Hańderek, Marek Wodzisławski, prowadzenie: Mateusz Chaberski)

    11:00 - 11.15

    przerwa kawowa

    11:15 -12.45

    Katarzyna Roj (BWA Wrocław)
    Biografia wrocławskich Pól Irygacyjnych

    Magdalena Zamorska (Uniwersytet Wrocławski)
    Jak pytać o etyczność fitoaromatu z Pól?

    12.45 - 13.30

    przerwa na lunch

    13.30 -15.00

    Tymon Adamczewski (Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy)
    From Tenacity of Costal Plants to Planting the Future: On artistic projects of Mark Fisher, Justin Barton and Katie Paterson

    Łukasz Kraj (Uniwersytet Jagielloński w Krakowie/ Uniwersytet Turyński)
    Fangs and Roots: The Figure of Autochthony and Pine Monoculture in Aquilino Ribeiro’s Novel When the Wolves Howl

    15.00 - 15.15

    przerwa kawowa

    15.15 -16.15

    Urszula Zajączkowska (Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie)
    „Dary lasu” – działania królestwa roślin w ekosystemie miasta

    Prelegenci